Wstęp

Anna Spyrka

GABINET

Wykorzystanie ozonoterapii w gabinecie stomatologicznym

The use of ozonotherapy in the dental practice

Danuta Lietz-Kijak, Edward Kijak, Krystyna Opalko, Alina Kowalska

5

STOMATOLOGIA ESTETYCZNA

Profesjonalne zabiegi fotowybielania zębów z zastosowaniem laserów dużej mocy

Marek Bladowski

8

Trójwymiarowa biel zębów z nową pastą Blend-a-med 3D White

DZIECKO W GABINECIE

Nagroda i kara - zastosowanie w stomatologii dziecięcej

Reward and punishment - how to use them in paedodontics

Monika Meissner

 16

HIGIENA JAMY USTNEJ

Wpływ higieny uzupełnień protetycznych na powstawanie stanów zapalnych błony śluzowej jamy ustnej

The influence of the hygiene of prosthetic appliances on the development of inflammation of oral mucosa

Elżbieta Mierzwińska-Nastalska

 17

Dieta a zdrowie jamy ustnej

Diet and the health of oral cavity

Agnieszka A. Pawlik

STOMATOLOGIA ZACHOWAWCZA

„Wrogowie” białego uśmiechu – przebarwienia, płytka nazębna i kamień nazębny

The enemies of a white smile - discolourations, plaque and tartar

Jacek Iracki

23

ORTODONCJA

Co powinniśmy wiedzieć o aparatach stałych?

What should we know about fixed orthodontic appliances?

Katarzyna Dera, Adam Bojda

24

PERIODONTOLOGIA

Rola higienistki stomatologicznej w profilaktyce i leczeniu chorób przyzębia- część IV. Znoszenie nadwrażliwości szyjek zębowych

Oral hygiensts role in the prophylaxis and treatment of periodontal dieseases – part IV. Diminishing of the sensitiveness of teeeth

Agnieszka A. Pawlik

 28

ERGONOMIA

Mikroskop operacyjny w stomatologii. Pozycja pacjenta, operatora i asyst w technice pracy na sześć rąk

Operating microscope in dentistry. Patient, operator and assistants position in six handed working technique

Marek Bladowski, Maciej Goczewski

 32

Zasady ergonomii w praktyce stomatologicznej

Ergonomic rules in dentistry

Zbigniew Jóźwiak

36

VARIA

Zastosowanie ziół w stomatologii

The use of herbs in dentistry

Anna Spyrka

 41

ZARZĄDZANIE I MARKETING

Telefon jako narzędzie komunikacji na odległość. Część III

Phone as a long distance communication measurement. Part III

Agnieszka Bukowska-Piestrzyńska

44

Dokumentacja pacjenta – zasady prowadzenia i ochrony danych osobowych

Patients documentaion - rules of management and personal data protection

Anna Stychlerz

Słowa, które leczą

Wojciech Krówczyński

Wojciech Krówczyński

Słowa, które leczą

słowa kluczowe:

Słowa mają silną moc sprawczą. Mogą leczyć i ranić. Są potężnym zasobem zwłaszcza wobec człowieka potrzebującego pomocy. Takim w szczególności jest mały pacjent przychodzący do gabinetu dentystycznego. Zwykle towarzyszy mu druga osoba- opiekun, ktoś z rodziny. Obydwoje odczuwają zaniepokojenie połączone z lękiem i troską o zdrowie i pomyślność. Szczególnie u dziecka istnieje silna potrzeba bycia w centrum zainteresowania i budowania silnych więzów emocjonalnych wyrażanych radością, entuzjazmem i otwartością do innych. W sytuacji zagrożenia bólem i dyskomfortem lęk i strach potęgowany jest przez nowe otoczenie i nietypową sytuację. Stąd prosta droga do ucieczki od tych zdarzeń, szukania wsparcia u osób, które się zna lub agresja na wszystko, co nowe.

Anna Stychlerz

Dokumentacja pacjenta – zasady prowadzenia i ochrony danych osobowych

słowa kluczowe:

Jednym z obowiązków asystentki stomatologicznej jest prowadzenie dokumentacji wykonanych zabiegów stomatologicznych. Dzięki analizie zapisów w dokumentacji pacjenta asystentka może przygotować stanowisko pracy lekarza, stanowisko swojej pracy oraz pacjenta do zabiegu. Właściwie sporządzona dokumentacja medyczna jest ponadto dowodem na poprawność zastosowanego leczenia. Sporządzanie dokumentacji wykonanych zabiegów obywa się najczęściej poprzez wypełnianie karty choroby pacjenta oraz wypełnianie diagramu zębów. W dokumentacji medycznej powinny się znaleźć zarówno dane pacjenta, jak i lekarza udzielającego świadczeń. Poza tym znajdą się tam istotne informacje dotyczące stanu zdrowia pacjenta, przebiegu choroby i podjętego leczenia.

Patients documentaion - rules of management and personal data protection

Agnieszka Bukowska-Piestrzyńska

Telefon jako narzędzie komunikacji na odległość. Część III

słowa kluczowe:

słuchanie, słyszenie, błędy słuchania

Artykuł wskazuje różnice między słuchaniem a słyszeniem, a także podstawowe błędy popełniane przez osoby słuchające oraz zasady, jakimi powinny się kierować, by ich unikać. 

Phone as a long distance communication measurement. Part III

listening, hearing, misktakes of listening

Article shows variously between listening and hearing, and also basic commited mistakes through listening persons as well as rules, which they should act, to avoid them.

Anna Spyrka

Zastosowanie ziół w stomatologii 

słowa kluczowe:

Lecznicza wartość ziół znana była już cywilizacjom starożytnym. Dzisiaj ludzie coraz chętniej sięgają do naturalnych metod leczenia, coraz też więcej na naszym rynku leków roślinnych. Współczesna farmakologia sięga bowiem swymi korzeniami do ziołolecznictwa.
W schorzeniach jamy ustnej główne zastosowanie mają zioła o właściwościach ściągających, przeciwzapalnych i przeciwbakteryjnych. Zioła wykorzystywane są w różnych postaciach, przy czym należy pamiętać, ze skuteczność leków roślinnych zależy w dużym stopniu od formy, w jakiej są one podawane. W stomatologii zioła stanowią najczęściej bazę płukanek i naparów, past do zębów, rzadziej kropli i żeli.

The use of herbs in dentistry

Zbigniew Jóźwiak 

Zasady ergonomii w praktyce stomatologicznej

słowa kluczowe:

ergonomia, dentysta, choroby układu ruchu

W artykule przedstawiono podstawowe zasady ergonomii, jakimi należy się kierować przy wyborze ergonomicznie zaprojektowanych narzędzi, kątnic, turbin i innych urządzeń, co stanowi pierwszy krok w zapobieganiu zaburzeniom układu narządu ruchu a także ma wpływ na efektywność pracy.

 Ergonomic rules in dentistry

ergonomics, dentist, Work-Related Musculoskeketal Disordes

The paper specifites thoosing ergonomic designed tool, handpieces and accesories as a first step for prevention of Work-Related Musculoskeketal Disordes and work effectiveness.

Marek Bladowski, Maciej Goczewski 

Mikroskop operacyjny w stomatologii. Pozycja pacjenta, operatora i asyst w technice pracy na sześć rąk

słowa kluczowe:

mikroskop operacyjny, technika pracy na sześć rąk, pozycja pacjenta, pozycja operatora, pozycja pierwszej asysty, pozycja drugiej asysty, pole widzenia członków zespołu stomatologicznego, obciążenie statyczne, dynamizacja

Celem artykułu jest przybliżenie jednego z zasadniczych elementów tematyki pracy na sześć rąk w mikroskopie operacyjnym - pozycji pacjenta i członków zespołu stomatologicznego. Artykuł jest kontynuacją serii dotyczącej powyższej tematyki i zawiera opis prawidłowych pozycji przy pracy oraz ich szczegółową analizę.

Operating microscope in dentistry. Patient, operator and assistants position in six handed working technique 

operating microscope, six handed dentistry, patient position, operator position, first assistant position, second assistant position, vision field of dental team members, static overload, dynamisation

Purpose of this article is an approximation of one of fundamental elements of work on six hands in operating microscope in dentistry. Correct position of patient, operator, first and second assistant is exactly discribed. The article is continuation of series concerning above-mentioned topic and includes six handed word detailed analysis.

Agnieszka A. Pawlik

Rola higienistki stomatologicznej w profilaktyce i leczeniu chorób przyzębia- część IV. Znoszenie nadwrażliwości szyjek zębowych

słowa kluczowe:

profilaktyka periodontologiczna

Wzrasta liczba osób, których dotyka problem nadwrażliwości szyjek zębowych. Bez wątpienia największą grupą cierpiącą z tego powodu są pacjenci z chorym przyzębiem. Ale nie tylko. Zgryzowe węzły urazowe przyczyniające się do recesji dziąsła, nawisające wypełnienia klasy V i II, wady zgryzu, braki zębowe nieuzupełniane przez szereg lat, nieprawidłowe nawyki higieniczne (metoda poziomego szorowania zębów, twarde szczoteczki do zębów, wieloletnie stosowanie past o wysokim współczynniku ścieralności, przeznaczonych np. dla palaczy, przyczyniające się do powstania ubytków klinowych), dieta bogata w soki owocowe i cytrusy, predysponują do pojawienia się nadwrażliwości.

Oral hygiensts role in the prophylaxis and treatment of periodontal dieseases – part IV

Diminishing of the sensitiveness of teeeth

Katarzyna Dera, Adam Bojda

Co powinniśmy wiedzieć o aparatach stałych? 

słowa kluczowe:

aparat stały, higiena

Celem pracy jest przedstawienie zasad postępowania w przypadku użytkowania aparatu stałego oraz ewentualnych nagatywnych konsekwencji braku stosowania się do zaleceń, wśród których naczelne miejsce zajmuje higiena jamy ustnej.

What should we know about fixed orthodontic appliances?

permanent braces, hygiene

The aim of the paper is to present the rules using permanent braces and the possible negative consequences of failing to observe such rulet, especially the main one, which is proper mouth hygiene.

Jacek Iracki

„Wrogowie” białego uśmiechu – przebarwienia, płytka nazębna i kamień nazębny 

słowa kluczowe:

Piękny, naturalnie biały uśmiech przez całe życie jest marzeniem wielu osób. Są jednak różne czynniki, które niekorzystnie wpływają na naturalną barwę zębów. Jednym z nich są przebarwienia powierzchniowe, będące wynikiem picia dużych ilości czarnej kawy, mocnej herbaty, czerwonego wina lub palenia tytoniu. Przebarwienia mają zwykle odcień żółtawy lub brązowy.
Mechanizmy powstawania przebarwień nie zostały dokładnie zbadane i potwierdzone. Eksperci w dziedzinie stomatologii uważają, że przebarwienia mogą być wynikiem łączenia się – na powierzchni zębów – barwników pochodzących z pożywienia. Proces ten zachodzi przy współudziale protein zawartych w ślinie i obecnych na powierzchni zęba. 

The enemies of a white smile - discolourations, plaque and tartar

Elżbieta Mierzwińska-Nastalska

Wpływ higieny uzupełnień protetycznych na powstawanie stanów zapalnych błony śluzowej jamy ustnej

słowa kluczowe:

Higiena jamy ustnej i protez jest ważnym czynnikiem warunkującym zachowanie zdrowej jamy ustnej. Zaniedbania higieniczne sprzyjają odkładaniu się nalotu i osadu zwanego płytką protez (denture plaque), zaleganiu resztek pokarmowych i wzmożonemu namnażaniu się mikroorganizmów w jamie ustnej. Użytkowanie uzupełnień protetycznych, zwłaszcza osiadających o rozległej płycie, stwarza niefizjologiczne warunki w środowisku jamy ustnej. Dochodzi do zaburzeń w metabolizmie tkankowym i ograniczeń w dostępie tlenu do błony śluzowej. Badania epidemiologiczne wskazują na ciągły wzrost liczby pacjentów bezzębnych w populacji światowej, w tym także polskiej, powyżej 65 roku życia, którzy wymagają leczenia protetycznego rozległymi uzupełnieniami protetycznymi.

The influence of the hygiene of prosthetic appliances on the development of inflammation of oral mucosa

Monika Meissner 

Nagroda i kara - zastosowanie w stomatologii dziecięcej 

słowa kluczowe:

psychostomatologia, stomatologia

Nagroda i kara są ważnym narzędziem wychowawczym. Pomagają w pracy z dziećmi, pod warunkiem, że są stosowane właściwie.

Reward and punishment - how to use them in paedodontics

pedodontics, psychostomatology

Reward and punishment are important educational measurements. They help to work with children if they were properly applied.

Trójwymiarowa biel zębów z nową pastą Blend-a-med 3D White

słowa kluczowe:

Zbliża się wyjątkowy moment w Twoim życiu i pragniesz prezentować się naprawdę ładnie?
Na co dzień troszczysz się o swój wizerunek i chcesz olśniewać innych pięknym uśmiechem? Pragniesz, aby Twoje zęby stały się białe i lśniące? Dla wszystkich, którym zależy na zdrowym, pięknym uśmiechu, Blend-a-med wprowadza nową pastę wybielającą Blend-a-med 3D White. Efektywnie pomaga ona uzyskać wyraźnie bielsze zęby w trzech wymiarach (powierzchnie zewnętrzne, powierzchnie wewnętrzne oraz przestrzenie międzyzębowe).

Danuta Lietz-Kijak, Edward Kijak, Krystyna Opalko, Alina Kowalska

Wykorzystanie ozonoterapii w gabinecie stomatologicznym

słowa kluczowe:

ozon, ozonoterapia

Odkrycie ozonu przypisuje się Holendrowi M. Van Marumowi (1785r.), który opisał specyficzny zapach podczas przechodzenia iskier elektrycznych przez powietrze i nazwał go „elektryczną energią”. Pierwszą lampę ozonową stworzył w 1857r Werner von Siemens, a w 1873 r. Fox odkrył zabójcze działanie ozonu wobec mikroorganizmów. Dopiero w 1898 Brodie i Ledenburg podali wzór cząsteczkowy tego gazu – O3.

The use of ozonotherapy in the dentalpractice

ozone, ozone therapy

Anna Spyrka 

 Wstęp

słowa kluczowe:

Drodzy Czytelnicy,

Po raz kolejny zapraszam do lektury „Asystentki i Higienistki Stomatologicznej”. Mam nadzieję, że uprzyjemni Wam ona długie jesienno-zimowe wieczory.

Badania epidemiologiczne wskazują na ciągły wzrost liczby pacjentów bezzębnych powyżej 65 roku życia, którzy wymagają leczenia protetycznego. Z kolei od 11 do 67% pacjentów użytkujących protezy dotyka problem stomatopatii protetycznych, będących wynikiem złej higieny użytkowanych protez. Niewątpliwie profilaktykę stanów zapalnych błony śluzowej jamy ustnej stanowi stosowanie właściwych, efektywnych metod higieny jamy ustnej i protez. Jaki jest wpływ higieny uzupełnień protetycznych na powstawanie stanów zapalnych błony śluzowej jamy ustnej dowiedzą się Państwo z artykułu prof. Elżbiety Mierzwińskiej-Nastalskiej.

Odpowiednia pozycja pacjenta i członków zespołu stomatologicznego ma kluczowe znacznie dla efektywności postępowania stomatologicznego według zasad ergonomii pracy. Za bardzo ważny, uważam zatem artykuł dr. Marka Bladowskiego oraz lek. stom. Macieja Goczewskiego „Mikroskop operacyjny w stomatologii. Pozycja pacjenta, operatora i asyst w technice pracy na sześć rąk” zawiera dokładny opis prawidłowych pozycji przy pracy oraz ich szczegółową analizę.

Jak twierdzą autorzy pracy „Wykorzystanie ozonoterapii w gabinecie stomatologicznym” po odpowiednim przeszkoleniu i przy zachowaniu zaleceń i rygorów wskazanych przez producenta, asystentka stomatologiczna z pełnym powodzeniem, może stosować ozonoterapię. Z tekstu dowiedzą się Państwo między innymi: co to jest ozon, jakie jest terapeutyczne działanie ozonu, jakie urządzenia go wytwarzają oraz jaka jest skuteczność wykorzystania ozonu w stomatologii.

Proponuję także kilka artykułów z zakresu ergonomii. Dr Zbigniew Jóźwiak przedstawia podstawowe zasady ergonomii, jakimi należy się kierować przy wyborze ergonomicznie zaprojektowanych narzędzi, kątnic, turbin i innych urządzeń, co stanowi pierwszy krok w zapobieganiu zaburzeniom układu narządu ruchu a także ma wpływ na efektywność pracy.

Aktualna wiedza powinna skłaniać stomatologów, asystentki i higienistki stomatologiczne nie tylko do instruktażu higieny jamy ustnej, ale również do oceny stanu odżywienia pacjentów. Poradnictwo w tym zakresie powinno stać się standardem postępowania w praktyce stomatologicznej. Praca dr Agnieszki Pawlik „Dieta a zdrowie jamy ustnej” przedstawia zależności między odżywianiem, zdrowiem jamy ustnej i ogólnym stanem pacjenta.

Wielorakie zastosowanie aparatury laserowej przeżywa prawdziwy, dynamiczny rozwój. Tym bardziej polecam artykuł dr. Marka Bladowskiego „Profesjonalne zabiegi fotowybielania zębów z zastosowaniem laserów dużej mocy”, w którym przedstawiona została również historia, etiologia i metodyka wybielania i fotowybielania zębów.

Z najlepszymi życzeniami,

Anna Spyrka redaktor naczelna

Marek Bladowski

Profesjonalne zabiegi fotowybielania zębów z zastosowaniem laserów dużej mocy 

słowa kluczowe:

 laserowe wybielanie zębów, fotowybielanie

Celem artykułu jest przedstawienie etapów klinicznych profesjonalnego wybielania zębów z zastosowaniem różnego rodzaju laserów dużej mocy. Przedstawiona została również historia, etiologia i metodyka wybielania i fotowybielania zębów.

laser tooth whitening, photowhitening

The aim of this paper is to introduce clinical stages of professional laser tooth whitening using high power lasers of different kind. History, etiology and methodology of tooth whitening and photowhitening is stated.

Agnieszka A. Pawlik

Dieta a zdrowie jamy ustnej

słowa kluczowe:

dieta, odżywianie, płytka nazębna, periodontitis, próchnica, zdrowie jamy ustnej

Dieta i odżywianie mają wpływ na stan zdrowia jamy ustnej, co przekłada się równocześnie na ogólny stan zdrowia. Poradnictwo w tym zakresie powinno stać się standardem postępowania w praktyce stomatologicznej. Praca przedstawia zależności między odżywianiem, zdrowiem jamy ustnej i ogólnym stanem pacjenta.

diet, nutrition, dental plaque, periodontitis, caries, oral health

Oral health is directly related with diet and nutrition. Dietary advice is recommended by dentists not only to protect from caries and periodontitis, but because nutriotion can be a mediator in the relation between oral and systemic diseases. This paper shows connections between nurition and oral health and human health as well.